Nederland is niet voorbereid op langdurige crises met grote maatschappelijke impact
Nederland is op kritische punten niet voorbereid als een nieuwe pandemie uitbreekt. De Nederlandse overheid heeft na de coronacrisis goede initiatieven ontwikkeld en in gang gezet om de pandemische paraatheid te vergroten. Maar door bezuinigingen kunnen veel initiatieven nu geen doorgang vinden. Dat betekent ook dat Nederland niet is voorbereid op andere langdurige crises met een grote maatschappelijke impact.
De zorgen hierover staan in de opvolgingsnotitie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Hierin wordt beoordeeld in hoeverre het kabinet de aanbevelingen uit de drie coronarapporten heeft opgevolgd.
Beleidsprogramma Pandemische paraatheid
De Onderzoeksraad voor Veiligheid deed uitgebreid onderzoek naar de corona-aanpak in Nederland. Naar aanleiding van de drie coronarapporten kwam het kabinet Rutte IV op 5 april 2024 met een kabinetsreactie. Eén van de aangekondigde maatregelen betrof het beleidsprogramma Pandemische Paraatheid. Hiervoor werd 300 miljoen euro uitgetrokken. De Onderzoeksraad was blij met deze reactie, omdat die in hoge mate een antwoord vormde op de aanbevelingen van de coronarapporten van de Onderzoeksraad.
Ontwikkelingen en investeringen onder druk
Het huidige kabinet Schoof zet een streep door de plannen uit het beleidsprogramma Pandemische Paraatheid, waardoor reeds in gang gezette ontwikkelingen en investeringen onder druk komen te staan. Een groot deel van de investeringen om Nederland voor te bereiden op een nieuwe pandemie komen te vervallen. Zo zullen de GGD’en in Nederland niet in staat zijn om noodzakelijke capaciteitsuitbreiding te realiseren, de modellering van infectieziektenuitbraken kan niet versterkt worden en de opschaling van ic-capaciteit kan niet tot stand komen.
‘Tijdens een crisis geen tijd om het wiel uit te vinden’
Chris van Dam, voorzitter: ‘Het schrappen van de investeringen in de versterking van de pandemische paraatheid gaat me zeer aan het hart. Corona was de grootste veiligheidscrisis die ons land na de Tweede Wereldoorlog kende. De overheid moet de lessen uit de aanpak van de coronacrisis juist nu borgen in beleid en in de inrichting van een crisisorganisatie. Tijdens een crisis is er geen tijd om het wiel uit te vinden.’
Essentiële investeringen
Investeringen in pandemische paraatheid dragen niet alleen bij aan het managen van gezondheidscrises. Ze zijn essentieel bij de voorbereiding op andere langdurige crises met grote maatschappelijke impact. Bij die voorbereiding horen bijvoorbeeld het verbeteren van de informatievoorziening, het benutten van sociaalwetenschappelijke kennis en het doorontwikkelen van scenariodenken.
Lees de volledige reactie van de Onderzoeksraad en de partijen op een van de onderzoekspagina.
